კომენტარი N1-2: თანამშრომლისთვის ავტომობილის გადაცემის დაბეგვრა

მაგალითი N1:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) „კომპანიამ“ ფილიალის მენეჯერს, 1 წლით, 01 იანვრიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით სარგებლობაში გადასცა 3 500სმ³-ის ძრავის მქონე სამსახურეობრივი ავტომობილი, რომლის გამოყენების უფლება თანამშრომელს გააჩნდა არასამსახურებრივი – პირადი მიზნებისთვისაც;

(ბ) „კომპანიასა“ და ფილიალის მენეჯერს შორის არსებული შრომითი ხელშეკრულებით თანამშრომლის მიერ შრომის ანაზღაურებასთან ერთად „კომპანიიდან“ მისაღებ ბენეფიტების ჩამონათვალში ჯანმრთელობის დაზღვევასთან ერთად მითითებული იყო სამსახურეობრივი ავტომობილით პირადი მიზნით სარგებლობის უფლება;

(გ) ფილიალის მენეჯერისთვის ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემი ხელფასიდან და არც აღნიშნული თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიის თანამშრომლის მიმართ.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, იანვრიდან დეკემბრის თვის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში ფილიალის მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (საპენსიო თანხის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 1 000 ლარს (=200ლარი / 20%), ხოლო ყოველთვიური საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 250 ლარს (=200ლარი / 80%). შესაბამისად, ყოველთვიურად, საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი თანხა იქნება – 1 250 ლარი (=1000ლარი + 250ლარი), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი –  250 ლარი.

შრომითი ხელშეკრულების მიხედვით იანვრიდან დეკემბრის თვის ჩათვლით ფინანსური დირექტორისთვის ავტომობილის ნაწილობრივ პირადი მიზნებისთვის გამოყენების უფლების გადაცემა წარმოადგენს შრომის ანაზღაურების ნაწილს. შესაბამისად, დღგ-ით დასაბეგრ თანხა იქნება „კომპანიის“ მიერ ფინანსური დირექტორისთვის გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასი დღგ-ს გარეშე, რომელიც გამარტივების მიზნით შეიძლება გამოთვილი იქნას საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხიდან, და იქნება თვეში – 847,46 ლარი (=200ლარი / 20% / 118%), ხოლო ყოველთვიურად დარიცხული დღგ – 152,54 ლარი (=847,46ლარი * 18%).

ყოველთვიური საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებული ერთად) იქნება – 51,02 ლარი (=1250ლარი / 98% * 2% + 1250ლარი / 98% * 2%) .

ყოველთვიური დარიცხული ხელფასი (საპენსიოს ჩათვლით) იქნება – 1 275,51 ლარი (=1250ლარი / 98%);

თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება – 0 ლარი.

მაგალითი N1 (მე-2 ვარიანტი):

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) „კომპანიამ“ ფილიალის მენეჯერს 01 იანვრიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით სარგებლობაში გადასცა 3 500სმ³-ის ძრავის მქონე სამსახურეობრივი ავტომობილი, რომლის გამოყენების უფლება თანამშრომელს გააჩნდა არასამსახურებრივი – პირადი მიზნებისთვისაც;

(ბ) „კომპანიასა“ და ფილიალის მენეჯერს შორის არსებული შრომითი ხელშეკრულებით თანამშრომლის მიერ შრომის ანაზღაურებასთან ერთად „კომპანიიდან“ მისაღებ ბენეფიტების ჩამონათვალში ჯანმრთელობის დაზღვევასთან ერთად მითითებული იყო სამსახურეობრივი ავტომობილით პირადი მიზნით სარგებლობის უფლება;

(გ) ფილიალის მენეჯერისთვის ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემი ხელფასიდან და არც აღნიშნული თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიის თანამშრომლის მიმართ;

(დ) შრომითი ხელშეკრულების მიხედვით იმ შემთხვევაში, თუ ფილიალის მენეჯერი სამსახურებრივ ავტომობილს უკან გადაცემდა „კომპანიას“ და შესაბამისად, უარს იტყობა ავტომობილის პირადის სარგებლობის მიზნით გამოყენების უფლებაზე თანამშრომლის ყოველთვიური დარიცხული ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) გაიზრდებოდა – 1400 ლარით

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, შრომით ხელშეკრულებაში არსებული ნორმა, რომლითაც განსაზღვრულია ხელფასის დანამატი ფილიალის მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით გამოყენების უფლებაზე უარის თქმის შემთხვევაში, მიიჩნევა, რომ „კომპანიასა“ და ფილიალის მენეჯერს შორის შეთანხმებულია ანაზღაურება ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით გადაცემისთვის. შეთანხმებული ანაზღაურების თანხა ტოლი იქნება სახელფასო დანამატის თანხის საშემოსავლო გადასახადის და საპენსიო შენატანის თანხის გარეშე ე.ი. 1097,6 ლარის (=1400ლარი * 98% * 80%).

ვინაიდან კომპანისა და ფილიალის მენეჯერს მანქანის პირად სარგებლობაში გადაცემისთვის შრომითი ხელშეკრულებით შეთანხმებული  ანაზღაურების თანხა – 1097,6 ლარი აღემატება გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასს – 1 000 ლარს (=200ლარი / 20%), დღგ-ით დასაბეგრი თანხის გაანგარიშება მოხდება არა მომსახურების საბაზრო ფასიდან, არამედ მხარეებს შორის შეთანხმებული ანაზღაურებიდან.  „კომპანიასა“ და ფილიალის მენეჯერს შორის შეთანხმებული ანაზღაურება გავლენას არ ახდენს საშემოსავლო გადასახადის ოდენობაზე, რადგან ავტომობილის გადაცემისთვის დადგენილია საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხები.

შესაბამისად, საშემოსავლო გადასახადის მიზნებისთვის იანვრიდან დეკემბრის თვის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში ფილიალის მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (სადაზღვევო თანხის გაუთვალისწინებლად), საშემოსავლო გადასახადის პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, ამ შემთხვევაშიც იქნება – 1250 ლარი (=200ლარი / 20% + 200ლარი / 80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი –  250 ლარი (=1250ლარი * 20%).

დღგ-ით დასაბეგრ თანხა იქნება თვეში – 930,17 ლარი (=1097,60 / 118%), ხოლო ყოველთვიურად დარიცხული დღგ – 167,43 ლარი (=930,17ლარი * 18%).

ყოველთვიური საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 51,02 ლარი (=1250ლარი / 98% * 2% + 1250ლარი / 98% * 2%) .

ყოველთვიური დარიცხული ხელფასი (საპენსიოს ჩათვლით) იქნება – 1 275,51 ლარი (=1250ლარი / 98%);

სარგებელი/ნივთმოგება – 0 ლარი.

მაგალითი N2:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) საწარმომ თანამშრომელს საკუთარი/პირადი ავტომობილის მწყობრიდან გამოსვლის გამო ნება დართო 1 თვით – 1 მარტიდან 31 მარტის ჩათვლით გამოეყენებინა სამსახურეობრივი ავტომობილი პირადი მიზნებისთვის. სამსახურებრივი ავტომობილის ძრავის მოცულობა შეადგენდა – 2 000 სმ³;

(ბ) სამსახურეობრივი ავტომობილის პირადი მიზნით გამოყენების უფლების გადაცემას თანამშრომლის ანაზღაურებაზე გავლენა არ მოუხდენია, ე.ი. თანამშრომლის მიერ მარტის თვეში ხელზე ასაღები ხელფასი დარჩა უცვლელი;

(გ) თანამშრომლისთვის ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემი ხელფასიდან და არც აღნიშნული თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია საწარმოს თანამშრომლის მიმართ;

(დ) მარტის თვეში ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა (საწვავი, ზეთის შეცვლა, რეცხვა, მიმდინარე შეკეთება და სხვ.) დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 300 ლარი, ხოლო (თვიური) ცვეთის ხარჯმა – 450 ლარი;

(ე) ოდომეტრის ჩვენების რეესტრების მიხედვით, ავტომობილის მიერ მარტის თვეში მთლიანად განვლილი მანძილის მხოლოდ 20%-ი წარმოადგენს თანამშრომლის მიერ პირადი მიზნით ავტომობილის სარგებლობისას განვლილ მანძილს.        

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, სამსახურეობრივი ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემით თანამშრომლის მიერ მიღებული სარგებელი გავლენას არ ახდენს თანამშრომლის ხელფასზე და არ წარმოადგენს თანამშრომლის ხელფასის ნაწილს. შესაბამისად, დღგ-ს მიზნებისთვის ადგილი აქვს საწარმოს მიერ თანამშრომლისთვის ავტომობილის უსასყიდლოდ გადაცემას ე.ი. სახეზეა საწარმოს მომსახურების უსასყიდლო გაწევა. სწორედ ამიტომ დღგ-ით დასაბეგრი თანხის გამოთვლა მოხდება არა გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასიდან, არამედ გაწეულ მომსახურებასთან დაკავშირებული დანახარჯების ჯამური ღირებულებიდან:

მარტის თვეში, სამსახურეობრივ ავტომობილთან დაკავშირებულმა მთლიანმა დანახარჯმა (დღგ-ს გარეშე) შეადგინა – 750 ლარი (=300ლარი + 450 ლარი). ავტომობილის ოდომეტრის ჩვენებების რეესტრების მიხედვით მარტის თვეში ავტომობილის მიერ მთლიანად განვლილი მანძილის მხოლოდ 20%-ი წარმოადგენს თანამშრომლის მიერ პირადი მიზნით ავტომობილის სარგებლობისას განვლილ მანძილს, შესაბამისად, სამსახურეობრივი ავტომობილის თანამშრომლისთვის პირად სარგებლობაში გადაცემასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ჯამური ღირებულება დღგ-ს გარეშე იქნება – 150 ლარი (=750ლარი * 20%), რომელიც წარმოადგენს დღგ-ით დასაბეგრ თანხას, ხოლო დარიცხული დღგ იქნება – 27ლარი (=150ლარი * 18%).

საშემოსავლო გადასახადის მიზნებისთვის მარტის თვეში თანამშრომლის მიერ სამსახურეობრივი ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (საპენსიო შენატანის თანხის გაუთვალისწინებლად), საშემოსავლო გადასახადის პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, იქნება – 625 ლარი (=100ლარი / 20% + 100ლარი / 80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი –  125 ლარი (=625ლარი * 20%).

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 25,51 ლარი (=625ლარი / 98% * 2% + 625ლარი / 98% * 2%) .

დარიცხული ხელფასი (საპენსიოს ჩათვლით) იქნება – 0 ლარი;

თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიოს ჩათვლით)  – 637,76 ლარი (=625ლარი / 98%).

მაგალითი N3:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) „კომპანიამ“ გენერალურ დირექტორს 1 წლით – 1 იანვრიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით გადასცა 3 700 სმ³ მოცულობის ძრავის მქონე სამსახურებრივი ავტომანქანა, რომლის გამოყენების უფლებაც გენერალურ დირექტორს გააჩნდა არასამსახურებრივი – პირადი მიზნებისთვის;

(ბ) გენერალური დირექტორის მიერ მიღებულ სარგებელზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემ ხელფასიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია „კომპანიას“ გენერალური დირექტორისთვის;

 (გ) ავტომობილით სარგებლობის 1 წლიანი  პერიოდის (01 იანვარი – 31 დეკემბერი) განმავლობაში სარგებლობასთან დაკავშირებულმა საექსპლუატაციო ხარჯმა (საწვავი, ზეთის შეცვლა, სამუხრუჭე ხუნდების გამოცვლა, რეცხვა, მიმდინარე შეკეთების ხარჯი) დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 6 000 ლარი, ავტომობილის დაზღვევის ხარჯმა – 500 ლარი, ხოლო ცვეთის ხარჯმა – 4 000 ლარი;

(დ) ავტომობილით სარგებლობასთან დაკავშირებულმა სხვა ხარჯებმა დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 300 ლარი, მ.შ. თბილისის ტერიტორიაზე მანქანის პარკირების 12 თვიანმა აბონიმენტმა დღგ-ს გარეშე – 120 ლარი (1 თვე – 12 ლარი), სავაჭრო მოლის (რომელსაც პირადი მიზნებისთვის სტუმრობს გენერალური დირექტორი) კერძო პარკინგის 12 თვიანმა აბონიმენტმა კი – 80 ლარი (1 თვე – 6,67 ლარი);

(ე) თებერვლის თვეში ავტომობილის მოძრაობის წესების 2-ჯერ დარღვევისათვის საპატრულო პოლიციის მიერ გამოწერილმა ჯარიმის ხარჯმა შეადგინა – 100 ლარი: პირველი 50 ლარიანი ჯარიმა გამოწერილი იქნა დირექტორის მიერ მომწოდებლებთან შესახვედრად მგზავრობისას ჩადენილ სამართალდარღვევაზე, ხოლო მე-2 50 ლარიანი პირადი მიზნით ავტომობილით მგზავრობისას ჩადენილ სამართალდარღვევაზე. ორივე ჯარიმა საწარმოს მიერ გადახდილი იქნა სრულად თებერვლის თვეში;

(ვ) ავტომობილის ოდომეტრის ჩვენებების რეესტრების მიხედვით ავტომობილის მიერ წლის განმავლობაში მთლიანად განვლილი მანძილის 10%-ი წარმოადგენს თანამშრომლის მიერ პირადი მიზნით ავტომობილის სარგებლობისას განვლილ მანძილს, ხოლო 90% წარმოადგენს საწარმოო მიზნებისთვის განვლილ მანძილს (სიმარტივისთვის დავუშვათ, რომ ეს პროპორცია ყველა თვეში უცვლელი იყო).

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისთვის პირადი სარგებლობის მიზნით ავტომობილის გადაცემა დაიბეგრება, როგორც საშემოსავლო გადასახადით ისე დღგ-ით.

ტოპ მენეჯმენტის წევრებისთვის ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით სამსახურებრივი ავტომობილის გრძელვადიანი გადაცემისას ივარაუდება, რომ ავტომობილის გადაცემა წარმოადგენს თანამშრომლის შრომის ანაზღაურების ნაწილს და ავტომობილის სარგებლობაში გადაცემა ხორციელდება თანამშრომლის მიერ გაწეული შრომის სანაცვლოდ. შესაბამისად, მოცემულ შემთხვევაში დღგ-ის მიზნებისათვის სახეზეა „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისთვის არა უსასყიდლო, არამედ სასყიდლიანი მომსახურების გაწევა (§§159.1.ბ.; 164.1.). დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისთვის გაწეული მომსახურების საბაზრო ღირებულება დღგ-ს გარეშე. იმ შემთხვევაში, თუ „კომპანიას“ არ ექნება გენერალური დირექტორისთვის გაწეული მომსახურების საბაზრო ღირებულების შეფასების დოკუმენტი, საწარმოს შეუძლია დღგ-ს დასაბეგრი თანხა გაიანგარიშოს ავტომობილის გადაცემისთვის დადგენილი საშემოსავლო გადასახადის ფიქსირებული თანხებიდან. შესაბამისად, ავტომობილის პირადი სარგებლობისათვის გადაცემისთვის დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება წელიწადში – 15 254,18 ლარი (=300ლარი / 20% / 118% * 12თვე).

ავტომობილის თანამშრომელის პირად სარგებლობაში გადაცემა არ მოიცავს ავტომობილის პარკირებასთან დაკავშირებულ დანახარჯებს. შესაბამისად, „კომპანიის“ მიერ თანამშრომლისთვის ავტომობილის პარკირების უფლების გადაცემით გაწეულ მომსახურებაზე  დღგ-ს გაანგარიშება უნდა მოხდეს დამატებით. გენერალური დირექტორისთვის პარკირების უფლების გადაცემა ჩაითვლება მისთვის უსასყიდლო მომსახურების გაწევად და დღგ-ს თანხა იქნება პარკირების უფლების გადაცემასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ღირებულება (§§160 1.2.ა.; 164.3.ა.):

მოცემულ შემთხვევაში, თბილისის ტერიტორიაზე ავტომობილის პარკირების ხარჯი (120ლარი) მთლიანად ვერ იქნება განხილული გენერალური დირექტორისათვის გადაცემული ავტომობილის პირადი მიზნით გამოყენებასთან დაკავშირებულ ხარჯად, რადგან  გენერალურ დირექტორს თბილისის ტერიტორიაზე ავტომობილის პარკირება შეეძლო განეხორციელებინა როგორც ავტომობილის  საწარმოო, ისე პირადი მიზნით სარგებლობისას. შესაბამისად, „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისათვის თბილისის ტერიტორიაზე ავტომობილის პარკირების უფლების გადაცემით გაწეული მომსახურებასთან დაკავშირებული დანახარჯების გამოთვლა მოხდება პროპორციულად და (დღგ-ს გარეშე) იქნება წელიწადში – 12 ლარი (=120ლარი * 10%). სავაჭრო ცენტრის კერძო პარკინგს გენერალური დირექტორი იყენებდა მხოლოდ პირადი მიზნით ავტომობილით სარგებლობისას. შესაბამისად, „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისთვის სავაჭრო ცენტრის კერძო პარკინგზე ავტომობილის პარკირების უფლების გადაცემით გაწეული მომსახურებასთან დაკავშირებული დანახარჯები (დღგ-ს გარეშე) იქნება – 80 ლარი. სულ, „კომპანიის“ მიერ გენერალური დირექტორისთვის პარკირების უფლებებით გადაცემით გაწეული მომსახურებასთან დაკავშირებული დანახარჯები (დღგ-ს) გარეშე, და შესაბამისად დღგ-ით დასაბეგრი ბრუნვა იქნება წელიწადში – 92 ლარი (=12ლარი + 80ლარი).

რაც შეეხება მოძრაობის წესების დარღვევისთვის გამოწერილ ჯარიმებს, აღნიშნულიდან მხოლოდ ერთი 50 ლარიანი ჯარიმა წარმოადგენს გენერალური დირექტორის მიერ ავტომობილის პირადი მიზნით სარგებლობასთან დაკავშირებულ ხარჯს, თუმცა „კომპანიის“ მიერ აღნიშნული ადმინისტრაციული ჯარიმის თანხის ბიუჯეტის გადახდისას ადგილი არ აქვს დღგ დასაბეგრ ოპერაციას (საქონლის/მიწოდებას ან/და მომსახურების გაწევას).

აღნიშნულიდან გამომდინარე, სულ წლის განმავლობაში „კომპანიის“ მიერ დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება – 15 346,18 ლარი (=15 254,18ლარი + 92ლარი), ხოლო დარიცხული დღგ – 2 762,31 ლარი (=15 346,18ლარი * 18%). შესაბამისად, იანვრიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში, დარიცხული დღგ იქნება თვეში – 230,19 ლარი (=2 762,31ლარი / 12თვე).

რაც შეეხება ავტომობილის გადაცემის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას,  წლის განმავლობაში გენერალური დირექტორის მიერ ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული სარგებელი (საპენსიო შენატანის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 18 000ლარს (=300ლარი / 20% * 12თვე), ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 4 500 ლარს (=300ლარი / 80% * 12თვე), თბილისის ტერიტორიაზე და სავაჭრო ცენტრში პარკირების უფლების ფლობით მიღებული სარგებელი – 135,7 ლარი (=[120ლარი * 10% + 80ლარი] * 118% / 80%), პირადი მიზნით ავტომობილით სარგებლობისას საგზაო წესების დარღვევისათვის გამოწერილი ჯარიმის ანაზღაურებით მიღებული სარგებელი – 62,50 ლარს (=50ლარი / 80%).

აღნიშნულიდან გამომდინარე, სულ წლის განმავლობაში გენერალური დირექტორის მიერ მიღებულმა სარგებელმა შეადგინა – 22 698,20 ლარი (=18 000ლარი + 4 500ლარი + 135,7ლარი + 62,50ლარი), ხოლო დარიცხულმა საშემოსავლო გადასახადმა – 4 539,64 ლარი (=22 698,20ლარი * 20%).  შესაბამისად, იანვრიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში (თებერვლის თვის გარდა), საშემოსავლო გადასახადი იქნება 377,26 ლარი (=[18 000ლარი + 4 500ლარი + 17,7 +118ლარი] * 20% / 12თვე), ხოლო თებერვლის თვეში საშემოსავლო გადასახადი – 389,76 ლარი (=[18 000ლარი + 4 500ლარი + 17,7ლარი +118ლარი] / 12თვე + 62,50ლარი] * 20%).

დარიცხული ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება წელიწადში – 22 959,18 ლარი (=[18 000ლარი + 4 500ლარი] / 98%);

ხოლო თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიოს ჩათვლით) წელიწადში – 202,24 ლარი (=[17,7ლარი +118ლარი + 62,50ლარი] / 98%), რადგან გენერალური დირექტორისთვის პარკირების უფლებების გადაცემა და მისთვის ადმინისტრაციული ჯარიმის ანაზღაურება არ ჩაითვლება შრომის ანაზღაურების ნაწილად. წლის განმავლობაში საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 926,46 ლარი (=[22 959,18ლარი + 202,24ლარი] / 98% * 2% + [22 959,18ლარი + 202,24ლარი] / 98% * 2%) . შესაბამისად, იანვრიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში (თებერვლის თვის გარდა), საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 76,99 ლარი (=[18 000ლარი + 4 500ლარი + 17,7ლარი + 118ლარი] / 98% * 4% / 12თვე), ხოლო თებერვლის თვეში საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 79,54 ლარი (=[18 000ლარი + 4 500ლარი + 17,7ლარი+118ლარი] / 98% / 12თვე + 62,50ლარი / 98%] * 4%).

მაგალითი N3 (მეორე ვარიანტი):

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) „კომპანიამ“ ზეპირი შეთანხმების საფუძველზე   ნება დართო გაყიდვების მენეჯერს  სამსახურეობრივ სარგებლობაში არსებული „ავტომობილის“ პირადი სარგებლობის მიზნით გამოყენების, 1 თვით – 1 თებერვლიდან 28 თებერვლის ჩათვლით პერიოდში. ავტომობილის ძრავის მოცულობა შეადგენდა – 3 700 სმ³. აღნიშნული ნებართვა თავად ითხოვა თანამშრომელმა მისი პირადი ავტომობილის მწყობრიდან გამოსვლის გამო. თებერვლის თვეში თანამშრომლის მიერ „კომპანიისთვის“ დამატებითი სამუშაოს შესრულებას ან კომპანიის მიერ თანამშრომლისთვის ხელფასის შემცირებას ადგილი არ ქონია;

(ბ) ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემ ხელფასიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია საწარმოს თანამშრომლისთვის;

 (გ) ავტომობილით სარგებლობის 1 თვიანი  პერიოდის (1 თებერვალი – 28 თებერვალი) განმავლობაში სარგებლობასთან დაკავშირებულმა საექსპლუატაციო ხარჯმა (საწვავის, ზეთის შეცვლის, რეცხვის, მიმდინარე რემონტის ხარჯმა) დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 500 ლარი, ავტომობილის დაზღვევის ხარჯმა – 41,67 ლარი, ხოლო ცვეთის ხარჯმა – 333,33 ლარი;

(დ) საექსპლუატაციო ხარჯების გარდა ავტომობილით სარგებლობასთან დაკავშირებულმა სხვა ხარჯებმა დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 16,67 ლარი, მ.შ. თბილისის ტერიტორიაზე მანქანის პარკირების 1 თვიანმა აბონიმენტმა დღგ-ს გარეშე – 10 ლარი (1 თვე – 10 ლარი), სავაჭრო მოლის კერძო პარკინგის 1 თვიანმა აბონიმენტმა კი – 6,67 ლარი;

(ე) თებერვლის თვეში ავტომობილის მოძრაობის წესების 2-ჯერ დარღვევისათვის საპატრულო პოლიციის მიერ გამოწერილმა ჯარიმის ხარჯმა შეადგინა – 100 ლარი: პირველი 50 ლარიანი ჯარიმა გამოწერილი იქნა გაყიდვების მენეჯერის მიერ კლიენტებთან შესახვედრად მგზავრობისას ჩადენილ სამართალდარღვევაზე, ხოლო მე-2 50 ლარი პირადი მიზნით ავტომობილით მგზავრობისას ჩადენილ სამართალდარღვევაზე. ორივე ჯარიმა საწარმოს მიერ გადახდილი იქნა სრულად თებერვლის თვეში;

(ვ) ავტომობილის ოდომეტრის ჩვენებების რეესტრების მიხედვით თებერვლის თვეში ავტომობილის მიერ მთლიანად განვლილი მანძილის 10%-ი წარმოადგენს თანამშრომლის მიერ პირადი მიზნით ავტომობილის სარგებლობისას განვლილ მანძილს, ხოლო 90% წარმოადგენს საწარმოო მიზნებისთვის განვლილ მანძილს.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, იმ გარემოების გათვალისწინებით, რომ გაყიდვების მენეჯერისთვის ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით გამოყენების უფლების გადაცემა არ წარმოადგენს თანამშრომლის შრომის ანაზღაურების ნაწილს, რადგან უფლების გადაცემა დაკავშირებული არ იყო თანამშრომლის მიერ დამატებითი სამუშაოს შესრულებასთან და ამასთან ხელზე გასაცემი ხელფასი დარჩა უცვლელი, დღგ-ის მიზნებისთვის ადგილი აქვს „კომპანიის“ მიერ თანამშრომლისთვის უსასყიდლო მომსახურების გაწევას. შესაბამისად, დღგ-ის დასაბეგრი თანხა იქნება არა მომსახურების საბაზრო ფასი დღგ-ს გარეშე, არამედ მომსახურების გაწევასთან ე.ი. ავტომობილის თანამშრომლისთვის პირად სარგებლობაში გადაცემასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ღირებულება დღგ-ს გარეშე. თებერვლის თვეში ავტომობილის მთლიანმა დანახარჯმა (დღგ-ს გარეშე) შეადგინა – 875 ლარი (=500ლარი + 41,67ლარი + 333,33ლარი). ავტომობილის ოდომეტრის ჩვენებების რეესტრების მიხედვით თებერვლის თვეში ავტომობილის მიერ მთლიანად განვლილი მანძილის მხოლოდ 10%-ი წარმოადგენს თანამშრომლის მიერ პირადი მიზნით ავტომობილის სარგებლობისას განვლილ მანძილს, შესაბამისად, ავტომობილის თანამშრომლისთვის ნაწილობრივ პირად სარგებლობაში გადაცემასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ღირებულება დღგ-ს გარეშე იქნება – 87,50 ლარი (=[500ლარი + 41,67ლარი + 333,33ლარი] * 10%), რომელიც წარმოადგენს დღგ-ით დასაბეგრ თანხას. თებერვლის თვეში ავტომობილის პარკირების მთლიანი დანახარჯი შეადგენს – 16,67 ლარს (=10ლარი + 6,67ლარი), რომლიდანაც თანამშრომლის პირადი მიზნებისთვის გაწეულ პარკინგის მომსახურებასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ღირებულება დღგ-ს გარეშე შეადგენს – 7,67 ლარს (=10ლარი * 10% + 6,67ლარი). რაც შეეხება თებერვლის თვის პატრულის ჯარიმებს, საწარმოს მიერ აღნიშნული თანხების ანაზღაურება არ წარმოადგენს დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციას.

შესაბამისად, თებერვლის თვეში სულ დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება – 95,17 ლარი (=87,50ლარი + 7,67ლარი), ხოლო დარიცხული დღგ –  17,13 ლარი (=95,17ლარი * 18%).

რაც შეეხება ავტომობილის გადაცემის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას, თებერვლის თვეში გაყიდვების მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (საპენსიო შენატანის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 1 500ლარს (=300ლარი / 20%), ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 375 ლარს (=300ლარი / 80%), თბილისის ტერიტორიაზე და სავაჭრო ცენტრში პარკირების უფლების ფლობით მიღებული სარგებელი იქნება, შესაბამისად, 1,47 ლარი და 9,84 ლარი, სულ – 11,31 ლარი (=[10ლარი * 10% + 6,67ლარი] * 118% / 80%), პირადი მიზნით ავტომობილით სარგებლობისას საგზაო წესების დარღვევისათვის გამოწერილი ჯარიმის ანაზღაურებით მიღებული სარგებელი – 62,50 ლარს (=50ლარი / 80%).   სულ თებერვლის თვეში გაყიდვების მენეჯერის მიერ მიღებულმა სარგებელმა შეადგინა – 1948,81ლარი (=1500ლარი + 375ლარი + 1,47ლარი + 9,84ლარი + 62,50ლარი), ხოლო დარიცხულმა საშემოსავლო გადასახადმა – 389,76ლარი (=1948,81ლარი * 20%).

თებერვლის თვეში დარიცხული  ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება  0 ლარი, რადგან გაყიდვების მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი არ წარმოადგენს ანაზღაურების ნაწილს.

თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება – 1 988,58 ლარი (=1948,81ლარი / 98%).

თებერვლის თვეში საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 79,54 ლარი (=1 988,58ლარი * 2% + 1 988,58ლარი * 2%) .

შენიშვნა:

განხილული მაგალითებიდან ნათლად ჩანს, რომ პირველ ვარიანტში, სადაც ავტომობილის გადაცემა წარმოადგენდა შრომის ანაზღაურების ნაწილს და დარიცხული დღგ-ს გაანგარიშება მოხდა მომსახურების საბაზრო ფასიდან, კომპანიისთვის თებერვლის თვეში დარიცხული დღგ შეადგენდა – 230,19 ლარს, ხოლო მეორე ვარიანტში, სადაც ავტომობილის გადაცემა არ წარმოადგენდა შრომის ანაზღაურების ნაწილს და დარიცხული დღგ-ს გაანგარიშება მოხდა მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებული დანახარჯების ღირებულებიდან, თებერვლის თვეში დარიცხული დღგ იყო 17,13 ლარი, მიუხედავად იმ გარემოებისა, რომ თებერვლის თვეში გადაცემულ ავტომობილთან დაკავშირებული ხარჯი ორივე ვარიანტში იდენტური იყო. ამიტომ, დაბეგვრის მიზნებისათვის მნიშვნელოვანია დადგინდეს ავტომობილის თანამშრომლის პირად სარგებლობაში გადაცემა წარმოადგენს თუ არა შრომის ანაზღაურების ნაწილს.

მაგალითი N4

(ა) კომპანიამ ფილიალის მენეჯერს უფლება მისცა 1 თვით (1 მარტიდან – 31 მარტის პერიოდში) გამოიყენებინა 2500სმ³-ის მოცულობის ძრავის მქონე კომპანიის ავტომობილი პირადი სარგებლობის მიზნით, რადგან ფილიალის მენეჯერის პირადი/საკუთარი ავტომობილი მწყობრიდან იყო გამოსული;

(ბ) ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემ ხელფასიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია საწარმოს თანამშრომლისთვის;

(გ) მიუხედავად მისთვის მინიჭებული უფლებისა, ფილიალის მენეჯერს „კომპანიის“ ავტომობილი პირადი სარგებლობის მიზნით არ გამოუყენებია, რადგან მარტის დასაწყისშივე მოახდინა საკუთარი ავტომობილის შეკეთება. თანამშრომლის მიერ ავტომობილის გამოყენება მოხდა მხოლოდ საწარმოო მიზნებისთვის;

(დ) მარტის თვეში ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა (საწვავის, ზეთის შეცვლა, რეცხვა და სხვ.) დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 300 ლარი, ხოლო ამორტიზაციის ხარჯმა – 450 ლარი.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, ავტომობილის პირადი მიზნით გამოყენებაზე უფლების გადაცემა არ წარმოადგენს შრომის ანაზღაურების ნაწილს, ე.ი. დღგ-ის მიზნებისთვის სახეზეა მომსახურების უსასყიდლო გაწევა და შესაბამისად, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯის ღირებულება (დღგ-ს გარეშე). მარტის თვეში ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა (დღგ-ს გარეშე) შეადგინა – 300 ლარი, ხოლო ცვეთის ხარჯმა – 450 ლარი. თუმცა ავტომობილის გამოყენება განხორციელდა სრულად საწარმოო მიზნებისთვის და კომპანიის მიერ თანამშრომლისთვის ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით გამოყენების უფლების გადაცემასთან დაკავშირებულმა დანახარჯმა შეადგინა – 0 ლარი. შესაბამისად, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა და დარიცხული დღგ იქნება – 0 ლარი.

რაც შეეხება საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას, მარტის თვეში ფილიალის მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადი მიზნით გამოყენების უფლების ფლობით მიღებული სარგებელი (საპენსიო შენატანის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 1 000 ლარს (=200ლარი / 20%),  ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 250 ლარს (=200ლარი / 80%). შესაბამისად, სულ თებერვლის თვეში ფილიალის მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი შეადგენს – 1 250 ლარს (=1 000ლარი + 250ლარი ე.ი. =1 000ლარი / 80% ), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი – 250ლარს (=1250ლარი * 20%).

მარტის თვეში დარიცხული  ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება  0 ლარი, რადგან ფილიალის მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი არ წარმოადგენს სახელფასო ანაზღაურების ნაწილს. თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება – 1 275,51 ლარი (=1250ლარი / 98%).

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 51,02 ლარი (=1 275,51ლარი * 2% + 1 275,51ლარი * 2%).

მაგალითი N4 (ვარიანტი N2):

ფაქტობრივი გარემოებები:

 (ა) კომპანიამ ფილიალის მენეჯერს უფლება მისცა 1 წლით (1 იანვრიდან – 31 დეკემბრამდე პერიოდში) გამოიყენებინა 2500სმ³-ის მოცულობის ძრავის მქონე სამსახურებრივი ავტომობილი, რომლის გამოყენებაც თანამშრომელს შეეძლო პირადი სარგებლობის მიზნითაც.

(ბ) ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემ ხელფასიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია საწარმოს თანამშრომლისთვის.

(გ) მიუხედავად მისთვის მინიჭებული უფლებისა, მარტის თვეში ფილიალის დირექტორმა კომპანიის ავტომობილი პირადი სარგებლობის მიზნით არ გამოუყენებია, რადგან მარტის თვეში აიღო კუთვნილი შვებულება და გაემგზავრა საზღვარგარეთ;

(დ) მარტის თვეში ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა (საწვავის, ზეთის შეცვლა, რეცხვა და სხვ.) დღგ-ს გარეშე შეადგინა – 0 ლარი, რადგან კომპანიის სხვა თანამშრომლის მიერ ავტომობილის საწარმოო ან პირადი მიზნებისთვის გამოყენება არ მომხდარა. მარტის თვის ავტომობილის ცვეთის ხარჯმა შეადგინა – 450 ლარი;

(ე) ავტომობილის ფილიალის მენეჯერის პირად სარგებლობაში გადაცემა  ერთ-ერთ ბენეფიტად გაწერილი იყო ფილიალის მენეჯერთან გაფორმებულ შრომით ხელშეკრულებაში და წარმოადგენდა შრომის ანაზღაურების ნაწილს.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, დღგ-ის მიზნებისთვის სახეზეა მომსახურების სასყიდლიანი გაწევა და შესაბამისად, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება მომსახურების საბაზრო ღირებულება (დღგ-ს გარეშე). მარტის თვეში „კომპანიისთვის“ დღგ-ით დასაბეგრი თანხა – 847,46 ლარი (=200ლარი / 20% / 118%), ხოლო დარიცხული დღგ – 152,54 ლარი.

რაც შეეხება საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრას, მარტის თვეში ფილიალის მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადის სარგებლობის უფლების ფლობით მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (საპენსიო შენატანის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 1 000 ლარს (=200ლარი / 20%),  ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 250 ლარს (=200ლარი / 80%). შესაბამისად, სულ თებერვლის თვეში ფილიალის მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი შეადგენს – 1 250 ლარს (=1 000ლარი + 250ლარი ე.ი. =1 000ლარი / 80% ), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი – 250ლარს (=1250ლარი * 20%).

მარტის თვეში დარიცხული  ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება  1 275,51 (=1250ლარი / 98%) ლარი, რადგან ფილიალის მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი არ წარმოადგენს სახელფასი ანაზღაურების ნაწილს. თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება – 0 ლარი.

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 51,02 ლარი (=1 275,51ლარი * 2% + 1 275,51ლარი * 2%) .

მაგალითი N5:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ გაყიდვების მენეჯერს 1 წლით – 1 იანვრიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით გადასცა 2500სმ³-ის მოცულობის ძრავის მქონე  სამსახურეობრივი ავტომობილი, რომლის გამოყენებაც თანამშრომელს შეეძლო პირადი სარგებლობის მიზნითაც;

(ბ) ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემ ხელფასიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია საწარმოს თანამშრომლისთვის;

(გ) 1 მარტიდან 31 მარტის ჩათვლით გაყიდვების მენეჯერმა ავტომობილი მწყობრიდან  გამოსული ძრავის შესაკეთებლად გააჩერა ავტოსახელოსნოში;

(დ) არაფხიზელ მდგომარეობაში ავტომობილის მართვის გამო საპატრულო პოლიციამ გაყიდვების მენეჯერს 6 თვით – 1 ივლისიდან – 31 დეკემბრის ჩათვლით პერიოდში შეუჩერა მართვის მოწმობის მოქმედება. მართვის მოქმედების შეჩერების პერიოდში ავტომობილი გაჩერებული იქნა საწარმოს კუთვნილ ავტოსადგომზე;

(ე) ავტომობილის გაყიდვების მენეჯერის პირად სარგებლობაში გადაცემა  ერთ-ერთ ბენეფიტად გაწერილი იყო ფილიალის მენეჯერთან გაფორმებულ შრომით ხელშეკრულებაში და წარმოადგენდა შრომის ანაზღაურების ნაწილს.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში,  1 მარტიდან 31 მარტის ჩათვლით და 1 ივლისიდან 31 დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში გაყიდვების მენეჯერის მიერ ავტომობილის პირადი მიზნით სარგებლობის უფლების გამოყენების შესაძლებლობა თეორიულად გამოირიცხა, რადგან 1 მარტიდან –  31 მარტის ჩათვლით პერიოდში ავტომობილი მწყობრიდან იყო გამოსული, ხოლო 01 ივლისიდან –  31 დეკემბრის ჩათვლით პერიოდში მას არ გააჩნდა ავტომობილის მართვის უფლება, სწორედ ამიტომ ვერ ჩაითვლება, რომ მარტისა და ივლისიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში თანამშრომელმა რაიმე სახის სარგებელი მიიღო ან/და კომპანიამ თანამშრომელს რაიმე სახის მომსახურება გაუწია, შესაბამისად მარტში და ივლისიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდებში ავტომობილის გადაცემა დაბეგვრას არ დაექვემდებარება.

ყველა დანარჩენ თვეებში ავტომობილის გადაცემა დაიბეგრება: დღგ-ით დასაბეგრი თანხა თვეში იქნება 847,46 ლარი (=200ლარი / 20% / 118%), ხოლო დარიცხული დღგ – 152,54 ლარი. თანამშრომლის მიერ მიღებული სარგებელი თვეში იქნება 1250 ლარი (=200ლარი / 20% / 80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი 250ლარი (=1250ლარი * 20%)

ავტომობილის გადაცემით გაყიდვების მენეჯერის მიერ მიღებული ყოველთვიური სარგებელი (საპენსიო შენატანის გაუთვალისწინებლად) შეადგენს – 1 000 ლარს (=200ლარი / 20%),  ავტომობილის პირად სარგებლობაში გადაცემაზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებელი – 250 ლარს (=200ლარი / 80%). შესაბამისად, სულ ყოველთვიურად გაყიდვების მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი შეადგენს – 1 250 ლარს (=1 000ლარი + 250ლარი ე.ი. =1 000ლარი / 80% ), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი – 250ლარს (=1250ლარი * 20%).

დარიცხული  ხელფასი (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება  1 275,51 (=1250ლარი / 98%) ლარი, რადგან ფილიალის მენეჯერის მიერ მიღებული სარგებელი წარმოადგენს სახელფასო ანაზღაურების ნაწილს.

თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება (საპენსიო შენატანის ჩათვლით) იქნება – 0 ლარი.

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებულის ერთად) იქნება – 51,02 ლარი (=1 275,51ლარი * 2% + 1 275,51ლარი * 2%) .

მაგალითი N6:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ საკუთარ თანამშრომელს გადასცა სამსახურებრივი ავტომობილი საწარმოო მიზნებისთვის გამოსაყენებლად. საწარმოს თანამშრომლისთვის ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოყენების უფლება არ გადაუცია;

(ბ) სამუშაო აღწერილობის მიხედვით, თანამშრომელი ყოველი სამუშაო დღის ბოლოს ავტომობილის პარკირებას ახდენდა საწარმოს კუთვნილ ავტოსადგომზე, რისი კონტროლი და აღრიცხვა ხდებოდა საწარმოს ადმინისტრაციის მიერ ყოველი თვის ბოლოს;

(გ) სამუშაო საათების პერიოდში თანამშრომლის მიერ საწარმოსაგან ფარულად სამსახურეობრივი ავტომობილის გამოყენება ხდებოდა პირადი მიზნებისთვის.

(დ) თვის ბოლოს ოდომეტრის ჩვენებების აღრიცხვის რეესტრების საფუძველზე კომპანიამ გამოავლინა თანამშრომლის მიერ საწარმოს ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოყენების ფაქტები.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში თანამშრომლის მიერ საწარმოს ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოყენება არ დაიბეგრება, რადგან თანამშრომლის მიერ ავტომობილის პირადი მიზნებისათვის გამოყენება მოხდა უნებართვოდ – გამოყენებაზე შესაბამისი უფლების გაცემის გარეშე. ამასთან კომპანია რეგულარულად ახორციელებდა თანამშრომლის მიერ ავტომობილის დანიშნულებისამებრ – საწარმოოს მიზნებისთვის გამოყენების მონიტორინგს/კონტროლს. 

მაგალითი N5 (მეორე ვარიანტი):

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ თანამშრომელს გადასცა ავტომობილი საწარმოო მიზნებისთვის გამოსაყენებლად;

(ბ) თანამშრომლის სამუშაო აღწერილობასა და ავტომობილის მიღება-ჩაბარების აქტში მიეთითა ნორმა, რომელიც თანამშრომელს უკრძალავდა ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოყენებას. თანამშრომელს ყოველი სამუშაო დღის ბოლოს ავტომობილის პარკირება უნდა მოეხდინა საწარმოს კუთვნილ ავტოსადგომზე, ამასთან პერიოდულად წარმოედგინა ავტომანქანით განვლილი მანძილების რეესტრები;

(გ) კომპანია არ ახდენდა თანამშრომლის მიერ ავტომობილის კომპანიის ავტოსადგომზე პარკირებისა და ავტომობილის განვლილი მანძილების აღრიცხვა/კონტროლს.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, დოკუმენტებში არსებული აკრძალვების მიუხედავად არ ჩაითვლება, რომ თანამშრომლის მიერ კომპანიის ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოყენება ხდებოდა უნებართვოდ, კომპანიის ნების საწინააღმდეგოდ. ასეთ შემთხვევაში ივარაუდება, რომ კომპანიას თანამშრომელზე გაცემული აქვს სამსახურეობრივი ავტომობილის პირადი მიზნით გამოყენების უფლება და დაიბეგრება.

მაგალითი N6:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ დირექტორს 1 წლით (1 იანვრიდან – 31 დეკემბრამდე პერიოდში) გადასცა ერთდროულად 2 ავტომობილი ე.ი. დირექტორს შეეძლო დღის განმავლობაში თავისი შეხედულებისამებრ გამოეყენებინა  გადაცემული ავტომობილიდან ერთ-ერთი ან ორივე დღის სხვადასხვა მონაკვეთში. გადაცემული ავტომობილებიდან პირველი ავტომობილი წარმოადგენდა სედანის ტიპის ავტომობილს, რომლის ძრავის მოცულობა იყო 1800სმ3, ხოლო მეორე წარმოადგენდა ჯიპის ტიპის ავტომობილს, რომლის ძრავის მოცულობა იყო 3600სმ3. დირექტორს საწარმოო მიზნით გამოყენების გარდა შეეძლო ავტომობილები გამოეყენებინა პირადი მიზნებისთვის;

(ბ) დირექტორების მიერ მიღებულ სარგებელზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა დირექტორზე გასაცემი ხელფასის თანხიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიას მისთვის;

(გ) მთელი წლის განმავლობაში დირექტორის მიერ პირადი მიზნებისთვის მოხდა მხოლოდ სედანის ტიპის ავტომობილი გამოყენება. ჯიპის ტიპის ავტომობილის პირადი სარგებლობის მიზნით გამოყენება არ მომხდარა.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში ადგილი აქვს დირექტორისთვის 2 ავტომობილის ერთდროულ გადაცემას, რადგან დღის განმავლობაში შეეძლო დირექტორს ესარგებლა მისთვის სასურველი ერთ-ერთი ავტომობილით ან დღის სხვადასხვა მონაკვეთში ორივე ავტომობილით. შესაბამისად, გადასახადით დაიბეგრება ცალ-ცალკე ორივე ავტომობილის გადაცემა, მიუხედავად იმ გარემოებისა, რომ მთელი პერიოდის განმავლობაში დირექტორს ჯიპის ტიპის ავტომობილი პირადი მიზნით არ გამოუყენებია.  სულ დირექტორის მიერ ყოველთვიურად მიღებული სარგებელი, საგადასახადო ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, იქნება – 2 500 ლარი (=[300ლარი + 100ლარი] / 20% 80%), დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი კი – 500 ლარი (=2 500 * 20%). ვინაიდან დირექტორი წარმოადგენს კომპანიის ტოპ მენეჯმენტის წევრს, მისთვის ავტომობილის გრძელვადიანად გადაცემისას ივარაუდება, რომ ასეთი გადაცემა წარმოადგენს შრომის ანაზღაურების ნაწილს, ე.ი. დღგ-ს მიზნებისთვის ადგილი აქვს მომსახურების სასყიდლიან გაწევას და დღგ-ის გაანგარიშება მოხდება გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასიდან, რომელიც დღგ-ს ჩათვლით იქნება  (≈) 2000 ლარი. შესაბამისად, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება თვეში – 1 694,92 ლარი, ხოლო დარიცხული დღგ – 305,08 ლარი (= 1694,92ლარი * 18%)

ყოველთვიური საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებული ერთად) იქნება – 102,04 ლარი (=2 551,02ლარი / 98% * 2% + 2 551,02ლარი / 98% * 2%) .

ყოველთვიური დარიცხული ხელფასი (საპენსიოს ჩათვლით) იქნება – 2 551,02 ლარი (=2500ლარი / 98%);

თანამშრომელზე გაცემული სარგებელი/ნივთმოგება – 0 ლარი.

მაგალითი N7:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ თანამშრომელს ერთი თვით (პირველი აპრილიდან – 30 აპრილამდე) გადასცა 1800სმ³ მოცულობის ძრავის მქონე სამსახურეობრივი ავტომობილი, რომელიც თანამშრომელს საწარმოო მიზნით გამოყენების გარდა შეეძლო გამოეყენებინა პირადი მიზნებისთვის;

(ბ) ავტომობილის მწყობრიდან გამოსვლის გამო, 17 აპრილს კომპანიამ თანამშრომელს შეუცვალა ავტომობილი 3500სმ³ მოცულობის ძრავის მქონე ახალი (მეორე) ავტომობილით, რომელსაც თანამშრომელი სამსახურეობრივი და პირადი მიზნებისთვის იყენებდა 17 აპრილიდან 30 აპრილის ჩათვლით პერიოდში;

(გ) თანამშრომლის მიერ მიღებულ სარგებელზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომელზე გასაცემი ხელფასის თანხიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიას მისთვის;

(დ) პირველი ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა დღგ-ს გარეშე პირველი აპრილიდან 16 აპრილის ჩათვლით პერიოდში შეადგინა – 300 ლარი, ხოლო აპრილის თვის ცვეთის ხარჯმა – 400 ლარი;

(ე) მეორე ავტომობილის ექსპლოატაციის ხარჯმა 17 აპრილიდან – 30 აპრილის პერიოდში შეადგინა – 350 ლარი, ხოლო აპრილის თვის ცვეთის ხარჯმა – 500 ლარი;

(ვ) ავტომობილით პირადი და საწარმოო მიზნებისათვის სარგებლობის პროპორცია აპრილის თვეში შეადგენდა 10%-ს – 90%-თან: 10% – პირადი, 90% – საწარმოო მიზნებისთვის;

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, მიუხედავად იმ გარემოებისა, რომ თანამშრომელს თვის განმავლობაში გადაეცა 2 სხვადასხვა ავტომობილი, დაბეგვრას დაექვემდებარება პირველი ავტომობილის – 1800სმ³ მოცულობის ძრავის მქონე ავტომობილის გადაცემა, რადგან თვის განმავლობაში აღნიშნული ავტომობილის თანამშრომლისთვის გადაცემა მოხდა უფრო მეტი დროით – 16 დღით.

შესაბამისად, აპრილის თვეში თანამშრომლის მიერ მიღებული სარგებელი, ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით იქნება – 625 ლარი (=100ლარი / 20% + 100ლარი / 80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი იქნება – 125 ლარი (=625ლარი * 20%).

რაც შეეხება დღგ-ით დაბეგვრას, 1 აპრილიდან – 16 აპრილამდე პირველ ავტომობილთან (1800სმ³), ხოლო 17 აპრილიდან 30 აპრილამდე მეორე ავტომობილთან (3500სმ³)  დაკავშირებულმა დანახარჯებმა შეადგინა – 1096,66ლარი (=300ლარი + 400ლარი * 16დღე / 30დღე  + 350ლარი + 500ლარი * 14დღე / 30დღე). რადგანაც ავტომობილის პირადი მიზნით სარგებლობის წილი მთლიან სარგებლობაში შეადგენს – 10%-ს, აპრილის თვეში დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება – 109,67ლარი (=1096,66ლარი * 10%), ხოლო დარიცხული დღგ – 19,74 ლარი (=109,67ლარი * 10%).

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებული ერთად) იქნება – 25,51 ლარი (=637,76ლარი * 4%).

დარიცხული ხელფასი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 0 ლარი;

დარიცხული სარგებელი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 637,76ლარი (=650ლარი / 98%).

შენიშვნა:

იმ შემთხვევაში თუ თანამშრომლებისთვის გადაცემული ავტომობილების დღეთა რაოდენობა იქნებოდა თანაბარი 15დღე-15დღე, საშემოსავლო გადასახადით დაიბეგრებოდა უფრო დიდი მოცულობის ძრავის მქონე ავტომობილის გადაცემა, ე.ი. 3500სმ³ მქონე ავტომობილის გადაცემა.

მაგალითი N8:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ მის 2 თანამშრომელს უფლება მისცა 1 აპრილიდან 30 აპრილის ჩათვლით გამოეყენებინა 1800სმ³  ძრავის მქონე სამსახურეობრივი ავტომობილი პირადი მიზნებისთვისაც;

(ბ) კომპანიის სააღრიცხვო მონაცემების მიხედვით შეუძლებელი იყო აპრილის თვეში თანამშრომლებისთვის გადაცემულ ავტომობილთან დაკავშირებული ხარჯის კომპანიის ავტოპარკის საერთო საექსპლუატაციო ხარჯიდან ცალკე გამიჯვნა, შესაბამისად შეუძლებელი იყო გადაცემულ ავტომობილის პირადი მიზნით სარგებლობასთან დაკავშირებული ხარჯის განსაზღვრა და თითეულ თანამშრომლისთვის მიკუთვნება;

(გ) თანამშრომლების მიერ მიღებულ სარგებელზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომლებზე გასაცემი ხელფასის თანხიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიას მათთვის.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, სულ აპრილის თვეში თანამშრომლების მიერ მიღებული სარგებელი, ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, იქნება – 625ლარი (=100ლარი / 20% /80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი იქნება – 125 ლარი (=625ლარი * 80%). შესაბამისად, თითეული თანამშრომლის მიერ მიღებული სარგებელი იქნება – 312,5ლარი, ხოლო დარიცხული საშემოსავლო – 62,50ლარი.

რაც შეეხება დღგ-ით დაბეგვრას, რადგანაც, ერთის მხრივ, ზუსტად არ იმიჯნება კომპანიის მიერ თანამშრომლებისთვის მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებული დანახარჯების ღირებულებები, დღგ-ს გაანგარიშება შეიძლება განხორციელდეს გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასიდან, რომელიც დღგ-ს ჩათვლით შეადგენს ≈ 500 ლარს (=100ლარი / 20%). შესაბამისად, აპრილის თვეში დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება – 423,73 ლარი (=500ლარი / 118%), ხოლო დარიცხული დღგ იქნება – 76,27 ლარი (=423,73ლარი * 18%). რადგანაც შეუძლებელია პირად სარგებლობასთან დაკავშირებული ხარჯის თითეული თანამშრომლისთვის მიკუთვნება, კომპანიის მიერ თითეული თანამშრომლისთვის გაწეული მომსახურება დღგ-ს გარეშე იქნება – 211,87 ლარი (=423,73ლარი / 2თანამშრ.), ხოლო მასზე დარიცხული დღგ 38,14 (=76,27ლარი / 2თანამშრ.).

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებული ერთად) იქნება – 25,51 ლარი (=637,76ლარი * 4%).

დარიცხული ხელფასი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 0 ლარი;

დარიცხული სარგებელი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 637,76ლარი (=625ლარი / 98%).

საგადასახადო ადმინისტრაციის პოზიციის მიხედვით კი დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი ცალ-ცალკე სრული ფიქსირებული თანხით დაერიცხება თითეეულ თანამშრომელს და იქნება 250ლარი (=100ლარი / 80% * 2). ე.ი. თითეულ თანამშრომელზე – 125ლარი-125ლარი.

მაგალითი N8 (ვარიანტი N2):

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა)        კომპანიამ აპრილის თვეში მის 2 თანამშრომელს უფლება გამოეყენებინა 1800სმ³  ძრავის მქონე სამსახურეობრივი ავტომობილი პირადი მიზნებისთვის, კერძოდ: პირველი თანამშრომელს უფლება ქონდა ავტომობილი გამოეყენებინა 1 აპრილიდან 10 აპრილის ჩათვლით პერიოდში, ხოლო მეორე თანამშრომელს უფლება ქონდა ავტომობილი გამოეყენებინა 11 აპრილიდან 30 აპრილის ჩათვლით პერიოდში;

(ბ)        კომპანიის სააღრიცხვო მონაცემების მიხედვით შეუძლებელი იყო აპრილის თვეში თანამშრომლებისთვის გადაცემულ ავტომობილთან დაკავშირებული ხარჯის კომპანიის ავტოპარკის საერთო საექსპლუატაციო ხარჯიდან ცალკე გამიჯვნა;

(გ)        თანამშრომლების მიერ მიღებულ სარგებელზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადის დაქვითვა არ მომხდარა თანამშრომლებზე გასაცემი ხელფასის თანხიდან და არც შესაბამისი თანხის ანაზღაურების მოთხოვნა წარუდგენია კომპანიას მათთვის.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში, სულ აპრილის თვეში თანამშრომლების მიერ მიღებული სარგებელი, ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, იქნება – 625ლარი (=100ლარი / 20% /80%), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი იქნება – 125 ლარი (=625ლარი * 80%). პირველი თანამშრომლის მიერ მიღებული სარგებელი, ვალდებულების პატიებით მიღებული სარგებლის ჩათვლით, იქნება – 208,33 ლარი (=625ლარი * 10დღე / 30 დღე), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი – 41,67ლარი (=125ლარი * 10დღე / 30დღე). მეორე თანამშრომლის მიერ სარგებელი იქნება – 416,67 ლარი (=625ლარი * 20დღე / 30დღე), ხოლო დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი – 83,33 ლარი (=125ლარი * 20დღე / 30დღე).

რაც შეეხება დღგ-ით დაბეგვრას, რადგანაც ზუსტად არ იმიჯნება კომპანიის მიერ თანამშრომლებისთვის მომსახურების გაწევასთან დაკავშირებული დანახარჯების ღირებულებები, დღგ-ს გაანგარიშება შეიძლება განხორციელდეს გაწეული მომსახურების საბაზრო ფასიდან, რომელიც დღგ-ს ჩათვლით შეადგენს ≈ 500 ლარს (=100ლარი / 20%). შესაბამისად, აპრილის თვეში დღგ-ით დასაბეგრი თანხა იქნება – 423,73 ლარი (=500ლარი / 118%), ხოლო დარიცხული დღგ იქნება – 76,27 ლარი (=423,73ლარი * 18%). კომპანიის მიერ პირველი თანამშრომლისთვის გაწეული მომსახურების ღირებულება დღგ-ს გარეშე იქნება – 141,24 ლარი (=423,73ლარი * 10დღე / 30დღე), ხოლო მასზე დარიცხული დღგ 25,42 ლარი (=76,27ლარი * 10დღე / 30დღე). კომპანიის მიერ მეორე თანამშრომლისთვის გაწეული მომსახურების ღირებულება დღგ-ს გარეშე იქნება – 282,49 ლარი (=423,73ლარი * 20დღე / 30დღე), ხოლო მასზე დარიცხული დღგ 50,85 ლარი (=76,27ლარი * 20დღე / 30დღე).

საპენსიო შენატანები (დამსაქმებლის და დასაქმებული ერთად) იქნება – 25,51 ლარი (=637,76ლარი * 4%).

დარიცხული ხელფასი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 0 ლარი;

დარიცხული სარგებელი (დასაქმებული საპენსიოს ჩათვლით) – 637,76ლარი (=625ლარი / 98%).

საგადასახადო ადმინისტრაციის პოზიციის მიხედვით კი დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი იქნება 250ლარი (=100ლარი / 80% * 2). ე.ი. თითეულ თანამშრომელზე – 125ლარი-125ლარი (=100ლარი / 80%).

მაგალითი N9:

ფაქტობრივი გარემოებები:

(ა) კომპანიამ, რომელსაც გააჩნდა ჰიდროელექტროსადგური დასახლებული პუნქტიდან მოშორებით,  ელექტროსადგურის ადმინისტრატორს გადასცა სამსახურებრივი ავტომობილი;

(ბ) საწარმოო მიზნებისთვის გამოყენებასთან ერთად თანამშრომელი უფლებამოსილი იყო ავტომობილი გამოეყენებინა პირადი მიზნებისთვის, კერძოდ: გამოეყენებინა ავტომობილი სახლიდან სამუშაო ადგილზე მისასვლელად და პირიქით, ესარგებლა ავტომობილით შესვენების პერიოდში დასახლებულ პუნქტში არსებულ სასადილოში მისასვლელად და სხვ. მსგავსი საჭიროებისთვის.

დაბეგვრა:

მოცემულ შემთხვევაში კომპანიის მიერ თანამშრომლისთვის სამსახურეობრივი ავტომობილის პირადი მიზნებისთვის გამოსაყენებლად გადაცემა წარმოადგენს უპირატეს საწარმოს ინტერესს და არ დაიბეგრება.

შენიშვნა:

ავტომობილის თანამშრომლისთვის გადაცემა დაიბეგრებოდა, თუ კომპანია, მაგალითად, უფლებას მისცემდა თანამშრომელს ავტომობილი გამოეყენებინა პირადი მიზნებისთვის უქმე დღეებში (მაგ.: აგარაკზე ვიზიტისთვის და ა.შ.).